Overhead

Inleiding

Het BBV schrijft voor dat in het programmaplan een overzicht van de overhead wordt opgenomen. Doordat de overhead in een apart overzicht verantwoord wordt, ontstaat beter inzicht in de directe kosten die de gemeente maakt voor het leveren van haar producten en het halen van haar doelstellingen. Het idee is dat de begroting transparanter wordt en dat de raad beter kan sturen op de kosten van overhead. Daarnaast kan, door het hanteren van een eenduidige systematiek, een betere vergelijking met andere gemeenten worden gemaakt.

Het BBV geeft de volgende definitie van overhead die de gemeenten moeten hanteren: 'alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces'. Deze kosten worden verantwoord op het taakveld Overhead. De kosten van personeel (en goederen en diensten) in het primaire proces worden rechtstreeks doorberekend aan de betreffende taakvelden.

Vanwege administratief technische redenen heeft de gemeente ervoor gekozen de overhead in de programmabegroting onderdeel uit te laten maken van programma 7 Bestuur en organisatie.

Toelichting op de overhead

In de onderstaande tabellen wordt per afdeling de bijdrage aan de overhead weergegeven. De eerste tabel toont de lasten, en de tweede tabel toont de baten per afdeling. Ook afdelingen die voornamelijk werkzaamheden verrichten in het primaire proces dragen bij aan de overhead. Dit komt doordat leidinggevenden en andere kostenposten, zoals opleidingen, onder de overhead vallen.

Specificatie overhead

De specificatie van de lasten en baten van overhead leidt tot de volgende overzichten.

Exploitatie - Lasten (bedragen * € 1.000)

2026

2027

2028

2029

Beheer openbare ruimte

479

545

545

545

Bestuur Veiligheid en Dienstverlening

220

220

220

220

Bestuurs- en managementondersteuning

2.434

2.434

2.434

2.434

Centraal juridische afdeling

763

674

674

674

Concernstaf

1.112

1.112

1.112

1.112

Dienstverlening

1.650

1.558

1.558

1.558

Directie algemeen

729

537

512

474

Directie Maatschappelijke Ontwikkeling

173

173

173

173

Directie Ruimtelijke Ontwikkeling

-72

-72

-72

-72

Facilitaire Zaken

4.276

4.271

4.268

4.265

Financiën

1.787

1.823

1.773

1.812

Griffie

0

0

0

0

Human resource management

4.576

4.609

4.659

4.616

Informatievoorziening en automatisering

10.828

10.966

10.939

10.941

Leerlingzaken

164

164

164

164

Maatschappelijk beleid

488

236

236

236

Opgroeien en start arbeidsmarkt

452

656

611

611

Projecten openbare ruimte

158

158

158

158

Regionale Werkorganisatie Sociaal Domein in opr.

11

11

11

11

Rekenkamer

0

0

0

0

Ruimtelijk beleid en advies

566

566

359

263

Toezicht en Handhaving

314

314

314

314

Vastgoed, Grondzaken en Ontwikkeling

2.865

2.865

2.306

2.306

Veiligheid en wijken

472

421

421

421

Werk en financiën

164

127

127

127

Zorg en ondersteuning

900

883

835

835

Totaal

35.508

35.249

34.336

34.197

(+ = nadeel/ last | - = voordeel / baat)

Verdeling van de baten van de overhead over de afdelingen

Exploitatie - Baten (bedragen * € 1.000)

2026

2027

2028

2029

Beheer openbare ruimte

0

0

0

0

Bestuur Veiligheid en Dienstverlening

0

0

0

0

Bestuurs- en managementondersteuning

0

0

0

0

Centraal juridische afdeling

-127

-32

-32

-32

Concernstaf

0

0

0

0

Dienstverlening

0

0

0

0

Directie algemeen

-44

-788

-788

-788

Directie Maatschappelijke Ontwikkeling

0

0

0

0

Directie Ruimtelijke Ontwikkeling

0

0

0

0

Facilitaire Zaken

-873

-510

-510

-510

Financiën

-18

7

7

7

Griffie

0

0

0

0

Human resource management

-145

0

0

0

Informatievoorziening en automatisering

-3.571

-3.430

-3.430

-3.430

Leerlingzaken

0

0

0

0

Maatschappelijk beleid

0

0

0

0

Opgroeien en start arbeidsmarkt

0

0

0

0

Projecten openbare ruimte

0

0

0

0

Regionale Werkorganisatie Sociaal Domein in opr.

0

0

0

0

Rekenkamer

0

0

0

0

Ruimtelijk beleid en advies

0

0

0

0

Toezicht en Handhaving

0

0

0

0

Vastgoed, Grondzaken en Ontwikkeling

-196

-196

-196

-196

Veiligheid en wijken

-8

-8

-8

-8

Werk en financiën

0

0

0

0

Zorg en ondersteuning

0

0

0

0

Totaal

-4.983

-4.957

-4.957

-4.957

(+ = nadeel/ last | - = voordeel / baat)

Methode van opslag overhead

Aanleiding

Sinds 2016 hebben gemeenten de mogelijkheid om overhead extracomptabel (buiten de begroting om) aan de tarieven voor lokale heffingen toe te rekenen. Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft niet voor op welke wijze de overhead aan de tarieven moet worden toegerekend. De gemeenteraad bepaalt de te gebruiken methode en legt dit vast in de financiële verordening. In artikel 17 van de financiële verordening van de gemeente Gouda wordt verwezen naar de begroting als het document waarin deze methode wordt beschreven. Per begroting 2025 is deze methode geformaliseerd. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in de overhead opslag bij publiekrechtelijke diensten (leges en heffingen) en privaatrechtelijk.

Overhead privaatrechtelijke diensten binnen Gouda

Zoals bij de aanleiding geschetst is er onderscheid in de methode van opslag bij Privaatrechtelijke- en publiekrechtelijke diensten. Ten aanzien van de privaatrechtelijke diensten is afgesproken om met een opslagpercentage te werken van 35% bovenop de salarislasten. Dit opslagpercentage wordt in verschillende situaties gebruikt, zoals:

  • Overheadbudgetten nemen toe- of af bij een groei of krimp van de organisatie.

  • Toerekening aan andere partners, bij bijvoorbeeld samenwerking en of leveren diensten.

  • Investeringen.

Overhead opslag bij publiekrechtelijke diensten (leges en heffingen)

Voor de opslag bovenop de salarislasten wordt aangesloten bij een methode die binnen gemeenten veel gebruikt wordt. Hierbij wordt het saldo van overhead over de directe productieve salarislasten en inhuur verdeeld. Om deze te berekenen wordt de volgende formule gebruikt: Saldo overhead / (productieve salaris-, en inhuurlast). Deze methode zal ook gebruikt worden bij afval en riolering. Voor nadere informatie en de hoogte van het toe te rekenen bedrag wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen.

Verplichte indicator 'Overheadpercentage'

De kosten van overhead kunnen worden uitgedrukt in een percentage. Het BBV schrijft voor dat hiervoor een indicator moet worden opgenomen in de begroting. Deze indicator drukt de totale overheadkosten uit in het percentage van het totaal van de lasten exclusief toevoegingen aan reserves.

Omschrijving (bedragen * € 1.000)

2026

2027

2028

2029

Totale overheadkosten (programma totaal)

35.508

35.249

34.336

34.197

Baten overhead (programma totaal)

-4.983

-4.957

-4.957

-4.957

Totale overhead

30.525

30.293

29.380

29.241

Totale lasten (exclusief toevoegingen aan reserves)

415.955

395.636

395.196

411.361

Berekend overheadpercentage

8,54%

8,91%

8,69%

8,31%

(+ = nadeel/ last | - = voordeel / baat)